Status bezrobotnego (art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy)

 B e z r o b o t n y  – oznacza to osobę, o której mowa w art. 1 ust. 3 pkt 1 lub pkt 2  lit. a-l, n oraz p lub osobę, o której mowa w art. 1 ust. 3 pkt 3, 5 lub 6, niezatrudnioną i niewykonującą innej pracy zarobkowej, nieuczącą się w szkole, z wyjątkiem osoby uczącej się w szkole dla dorosłych, branżowej szkole II stopnia w formie stacjonarnej lub zaocznej, w szkole policealnej w formie stacjonarnej lub zaocznej, lub przystępującej do egzaminów eksternistycznych z zakresu programu nauczania szkoły dla dorosłych lub branżowej szkoły II stopnia, lub kształcącej się na studiach niestacjonarnych, lub uczącej się w szkole artystycznej realizującej wyłącznie kształcenie artystyczne, niemającą stałego źródła dochodu zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub danej służbie albo innej pracy zarobkowej, albo jeżeli jest osoba niepełnosprawną, zdolną  i gotową do podjęcia zatrudnienia co najmniej w połowie tego wymiaru czasu pracy, zarejestrowaną w powiatowym urzędzie pracy, jeżeli:

1. ukończyła 18 lat,
2. nie ukończyła 60 lat kobieta i 65 lat mężczyzna,
3. nie jest wpisana do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, zwanej dalej CEIDG,
   jako prowadzącą działalności gospodarczą albo
4. zgłosiła do CEIDG wniosek o zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej i okres zawieszenia nadal trwa, albo
5. we wniosku o wpis do CEIDG  określiła dzień podjęcia działalności gospodarczej i nie upłynął jeszcze okres do, określonego we wniosku  o wpis, dnia podjęcia działalności,
6. nie jest osobą tymczasowo aresztowaną lub nie odbywa kary pozbawienia wolności, z wyjątkiem kary pozbawienia wolności odbywanej poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego,
7. nie nabyła na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej prawa do zasiłku stałego,
8. nie jest członkiem zarządu, prokurentem, członkiem rady nadzorczej lub likwidatorem spółki kapitałowej w rozumieniu ustawy z dnia  15 września 2000r. - Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2024r., poz.18 i 96),
9. nie jest prokurentem lub pełnomocnikiem przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną, prowadzącego działalność gospodarczą rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2024r., poz. 236, 1222 i 1871 oraz z 2025r., poz. 222),
10. nie jest wspólnikiem spółki jawnej, partnerem lub członkiem zarządu w spółce partnerskiej, komplementariuszem
    w spółce komandytowej, komplementariuszem lub członkiem rady nadzorczej w spółce komandytowo-akcyjnej, prokurentem lub likwidatorem spółki osobowej w rozumieniu ustawy z dnia 15 września 2000r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2024r., poz. 18),
11. nie jest dyrektorem w radzie dyrektorów, o której mowa w art. 300⁷³ ustawy z dnia 15 września 2000r. - Kodeks spółek handlowych,
12. nie podlega, na podstawie odrębnych przepisów, obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, z wyjątkiem ubezpieczenia społecznego rolników,
13. nie podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu na wypadek bezrobocia lub obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu
    w państwach wymienionych w art. 1 ust. 3 pkt 2 lit. a-d,
14. nie prowadzi działalności gospodarczej w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie na podstawie zgłoszenia
    do rejestru lub bez takiego zgłoszenia , jeżeli prawo danego państwa takiego zgłoszenia nie wymaga.

Status bezrobotnego przysługuje przez okres 3 lat od dnia rejestracji z zastrzeżeniem sytuacji, w których zgodnie z ustawą następuje utrata statusu osoby bezrobotnej. Okres 3 lat ulega przedłużeniu o czas niezbędny do zakończenia przez bezrobotnego formy pomocy oraz w przypadku urodzenia dziecka przez kobietę o czas, przez który przysługiwałby jej zgodnie z odrębnymi przepisami zasiłek macierzyński. Ponowne nabycie statusu może nastąpić w wyniku rejestracji po upływie 90 dni od dnia wyrejestrowania. W przypadku nowej rejestracji czas 3 lat liczy się od początku (art. 63 ustawy).

W przypadku gdy bezrobotny albo poszukujący pracy zamierza zmienić miejsce zamieszkania, czego skutkiem jest zmiana właściwości Powiatowego Urzędu Pracy, zawiadamia o tym PUP, w którym jest zarejestrowany i wskazuje PUP właściwy ze względu na planowane miejsce zamieszkania. Bezrobotny o wszelkich zmianach w danych przekazanych w trakcie rejestracji oraz złożonych oświadczeniach zawiadamia PUP w terminie 7 dni od dnia ich wystąpienia za pośrednictwem formularza elektronicznego lub osobiście w PUP, w którym jest zarejestrowany (art. 62 ust. 3 ustawy).

Osoba bezrobotna, która w okresie nie dłuższym niż 30 dni przebywa za granicą, nie zostaje pozbawiona statusu bezrobotnego, jeżeli o zamierzonym pobycie za granicą zawiadomi powiatowy urząd pracy. Zasiłek za ten okres nie przysługuje. Całkowity okres zgłoszonego pobytu za granicą nie może przekroczyć łącznie 30 dni w okresie jednego roku kalendarzowego (art. 229 ustawy).

Nie stanowi przeszkody do nabycia oraz posiadania statusu bezrobotnego (art. 64 ustawy)

1. wykonywanie przez wolontariuszy świadczeń odpowiadających świadczeniu pracy na zasadach określonych
   w przepisach o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, jeżeli wolontariusz przedstawi właściwemu powiatowemu urzędowi pracy porozumienie z korzystającym;
2. odbywanie praktyki absolwenckiej na zasadach określonych w ustawie z dnia 17 lipca 2009r. o praktykach absolwenckich (tekst jednolity Dz. U. z 2018r., poz. 1244), jeżeli praktykant przedstawi właściwemu powiatowemu urzędowi pracy umowę o praktykę absolwencką;
3. pełnienie bez wynagrodzenia funkcji członka statutowych władz organizacji pozarządowej o której mowa w ustawie
   z dnia 24 kwietnia 2003r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, jeżeli członek przedstawi właściwemu PUP oświadczenie organizacji w której władzach zasiada, poubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu stałej pracy jako współmałżonek lub domownik w takim gospodarstwie,

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 20 marca 2025 o rynku pracy i służbach zatrudnienia (Dz. U. z 2025r. poz.620)